BUÜ’de trafik ve yol koşullarının otomobil sürücülerinde bilişsel etkileri araştırılıyor

BURSA (AA) Bursa Uludağ Üniversitesinde (BUÜ) akademisyenler, farklı trafik ve yol koşullarının otomobil sürücülerinin bilişsel yükleri üzerinde oluşturduğu etkiye yönelik araştırma yapıyor.

Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, akademisyenler trafik yoğunluğu, yol şartları ve sürüş ile eş zamanlı gerçekleştirilen çoklu görevlerin sürücülerin bilişsel yükleri üzerindeki etkisini ortaya çıkarmayı hedefliyor.

Çalışma kapsamında gerçek yol koşullarında sürücünün beyninden alınacak elektriksel sinyaller üzerinden nicel veri elde edilmesi planlanıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen BUÜ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülin Gündüz, farklı bilimsel disiplinlerden faydalanılarak yürütülen projenin Türkiye’de nöroergonomi alanında ilk kez gerçek trafikte ve gerçek sürücülerle yapıldığını kaydetti.

Günlük hayatta en sık karşılaşılan işlerden biri olan otomobil sürme işini bilişsel anlamda ele aldıklarını aktaran Gündüz, şu ifadeleri kullandı:

"Bilişsel yükün araştırıldığı ergonomi çalışmalarında genellikle sübjektif yöntemler kullanılıyor. Bu çalışmada bilişsel yükün sayısal olarak ortaya konabilmesi için EEG sinyalleri kullanıyoruz. Ulusal literatürde EEG çalışmaları genellikle tıp ve eğitim alanlarında kullanılsa da mühendislikte de artık kullanılmaya başlandı. Çalışmanın ilk özgün yönü bilişsel yükün sayısal bir veri olarak gösterimi için EEG ölçümü yapılacak olmasıdır. Bunun yanı sıra otomobil sürme işi gibi günlük hayatta oldukça sık yapılan bir işi ele alacak olması ve bilişsel yük sınıflandırması için yapay zeka yöntemlerinden faydalanılacak olması projenin diğer özgün yönlerinden biridir"

Otomobil kullanma işinin zihinsel olarak karmaşık bir işlem olduğunu belirten Gündüz, sürücünün eş zamanlı olarak birden çok gösterge verisi ve uyarana maruz kaldığını, güvenli bir sürüşü devam ettirebilmek için sürekli dikkatli ve odaklanmış halde bulunması gerektiğine işaret etti.

Gündüz, projede otomobil sürücülerinin bilişsel yüklerinin araştırılması için nörogörüntüleme yöntemlerinden yararlandıklarını, henüz yeni çalışılmaya başlanan nöroergonomi alanında literatüre katkı sağlamayı amaçladıklarını aktardı.

Proje için gönüllü denekler aranıyor

Deney süreçlerinin halen devam ettiğini dile getiren Prof. Dr. Tülin Gündüz, Görükle Kampüsü çevresinde belirlenen ve yaklaşık 2530 dakika süren sürüş deneyleri için gönüllü katılımcıları deneylere davet ettiklerini belirtti.

Deneklerin projede kendi araçları ile yer alabileceklerini ifade eden Gündüz, "Bugüne kadar çok sayıda gönüllü katılımcı bulduk. Bunların içerisinde akademisyen, personel ve öğrenciler de yer alıyor. Çalışmadaki verilerin daha sağlıklı olabilmesi için katılımcı sayısını arttırmayı arzu ediyoruz. Kendi arabası olan ve bilimsel çalışmamızda bizlere katkı sağlamak isteyen herkesi üniversitemizde misafirimiz olmaya davet ediyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Projede Doç. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu nöroloji alanında çalışmaya katılırken, Doç. Dr. İlker Küçükoğlu yapay zeka alanında destek veriyor. Projenin deneysel çalışmaları fen bilimleri doktora öğrencileri Hilal Atıcı Ulusu ve Derya İde tarafından gerçekleştiriliyor. Projenin sonuçlarının, mühendislik ve tıp alanının ortak çalışmasıyla otomotiv sektörüne önemli katkılar sunacağı öngörülüyor.